کتاب «پروانه شدن» نوشته‌ی «فرانسیسکو خیمنس» و ترجمه‌ی «مریم مفتاحی» است. این رمان شرح حال زندگی نویسنده و شامل سال‌های سخت نوجوانی‌اش است که با اخراج خانواده‌اش از آمریکا و بازگشت به مکزیک شروع می‌شود. در مقدمه‌ی کتاب که با قلم نویسنده نگاشته شده آمده است: «در نگارش کتابم، علاوه‌بر یاری‌گرفتن از حافظه، از منابع ارزشمند دیگری نیز بهره برده‌ام. سوال‌هایی از اعضای خانواده‌ام کردم و عکس‌های خانوادگی، اسناد و مدارک را به دقت بررسی کردم، حتی از موزه تاریخی سانتاماریا دیدن کردم.» در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «در پوست خود نمی‌گنجیدم که دوباره با خانواده‌ام هستم؛ اما از یک طرف ناراحت بودم که باید برمی‌گشتم مزرعه. حالا بابا حالش بهتر بود، دوباره شروع کرد به کار برای ایتو. من هم همین‌طور. بعد از تعطیلی مدرسه، سوار اتوبوس می‌شدم و می‌رفتم تا با بابا توت‌فرنگی بچینم. برای کار در مزرعه مزد می‌گرفتم؛ ولی کمک به برادرم در نظافت مدرسه مجانی بود.» این کتاب را انتشارات «میلکان» منتشر کرده است.